Θωρακίζοντας την Κρήτη απέναντι στην κλιματική αλλαγή
03.06.2024
Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης. Έχει πληθυσμό 200.000 κατοίκους και είναι μια από τις πιο δυναμικές πόλεις της Ελλάδας. Αντιμετωπίζει όμως έντονα προβλήματα λειψυδρίας, τα οποία απειλούν την γεωργική παραγωγή, επηρεάζοντας την ευρύτερη κοινότητα, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και την ικανότητα του νησιού να προσελκύει τουρίστες.
Επιπλέον, το απαρχαιωμένο δίκτυο διανομής νερού έχει ως αποτέλεσμα συχνές διακοπές νερού, λόγω των υψηλών ποσοστών απώλειας. Η έλλειψη υδάτινων πόρων οξύνθηκε λόγω της ξηρασίας, η οποία εξάντλησε τα αποθέματα νερού στις κύριες δεξαμενές της πόλης. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την εισροή τουριστών επιδείνωσε το πρόβλημα της πρόσβασης σε νερό τόσο για τους αγρότες όσο και για τους κατοίκους.
Το καλοκαίρι του 2023, το πρόγραμμα «Zero Drop», που υλοποιείται από την Global Water Partnership - Mediterranean και χρηματοδοτείται από το The Coca‑Cola Foundation (TCCF), ταξίδεψε στο Ηράκλειο για να στηρίξει την κοινότητα. Ο απώτερος στόχος ήταν να θωρακίσει την πόλη απέναντι στην κλιματική αλλαγή, μέσω μιας σειράς παρεμβάσεων εξοικονόμησης νερού σε πέντε αγροτικές κοινότητες: στον Προφήτη Ηλία, τις Βούτες, τον Άγιο Σιλά, στο Πετροκέφαλο και την Κερασιά.
Το έργο, το οποίο υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου, βελτίωσε την επεξεργασία υγρών αποβλήτων, τα οποία ανακυκλώνονται για να χρησιμοποιηθούν από τους αγρότες στην άρδευση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση 14,5 εκατομμυρίων λίτρων πόσιμου νερού ετησίως για χιλιάδες κατοίκους του νησιού * —ποσότητα που αντιστοιχεί σε έξι ολυμπιακές πισίνες. Σύμφωνα με τον GWP-Med, δύο παραδείγματα των έργων και του αντίκτυπου που επιτύχαμε από κοινού είναι τα ακόλουθα :
Στον Προφήτη Ηλία, το πρόγραμμα «Zero Drop» επικεντρώθηκε στον εκσυγχρονισμό της υποδομής του αρδευτικού δικτύου, αντικαθιστώντας το παλιό σύστημα που προκαλούσε επαναλαμβανόμενες διακοπές και διαρροές. Το αποτέλεσμα ήταν η εξοικονόμηση κόστους άρδευσης για 3.400 αγρότες και η αύξηση της κατανάλωσης νερού κατά 11 εκατομμύρια λίτρα ετησίως — ποσότητα αρκετή για να γεμίσουν περισσότερες από τέσσερις ολυμπιακές πισίνες.
Στη Βούτες, αναβαθμίσαμε πλήρως τον εξοπλισμό σε δύο μεγάλα αντλιοστάσια. Εγκαταστήσαμε μια νέα αντλία και έναν ενεργειακά αποδοτικό πίνακα διανομής που μείωσε στους σταθμούς το αποτύπωμα άνθρακα κατά 30.000 κιλά CO2 ετησίως, κάτι που αντιστοιχεί στην απομάκρυνση έξι αυτοκινήτων από τον δρόμο. Εξοικονομήθηκαν επίσης ένα εκατομμύριο λίτρα νερού ετησίως.
Τα δύο έργα συνέβαλαν στην ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, στον μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στη διασφάλιση των αποθεμάτων νερού, καθώς αποφεύχθηκε η άντληση από τον τοπικό υδροφόρο ορίζοντα.
Στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των αγροτών και της ευρύτερης κρητικής κοινότητας σχετικά με την εξοικονόμηση του νερού, το πρόγραμμα «Zero Drop» συμμετείχε επίσης σε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο, σε συνεργασία με τον δήμο. Στο σεμινάριο, εμπειρογνώμονες μοιράστηκαν τις απόψεις τους σχετικά με καινοτομίες που μπορούν να αυξήσουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα στον αγροτικό τομέα.
Επιπλέον, περισσότεροι από 100 μαθητές από τις τοπικές κοινότητες του Προφήτη Ηλία και των Βουτών έλαβαν μέρος σε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα για το νερό. Το πρόγραμμα αυτό αναπτύχθηκε από ομάδα περιβαλλοντικών εμπειρογνωμόνων. Περιλάμβανε ένα παιχνίδι με «φίδια και σκάλες» και ενίσχυσε το έργο των δασκάλων σχετικά με την υπεύθυνη διαχείριση του νερού.
Παράλληλα, ένα ενημερωτικό φυλλάδιο με τίτλο «Zero Drop», το οποίο περιλαμβάνει συμβουλές και πρακτικές εξοικονόμησης νερού, διανέμεται σε περισσότερα από 50.000 νοικοκυριά μαζί με τους λογαριασμούς νερού, για να υποστηριχθούν οι προσπάθειες ευαισθητοποίησης του δήμου.
Ενώ η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να επιβαρύνει την πρόσβαση στο νερό, από κοινού με τους συνεργάτες μας, έχουμε θέσει σε εφαρμογή πρωτοβουλίες που θα προκαλέσουν αλυσιδωτές αλλαγές. Δεσμευόμαστε να προστατεύσουμε τους αγρότες και τις ευρύτερες κοινότητες μέσω καλύτερης εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, έχοντας ως στόχο μας τη βιώσιμη γεωργία.